Odcinek nr 4 pt. „Badania archeologiczne Muzeum w Będzinie na terenie powiatu w latach 50. XX wieku”.

Niezależnie od prac wykopaliskowych na  zamku oraz wszystkich wysiłków związanych z organizacją naszego Muzeum i aranżacją nowych wystaw, trwały badania archeologiczne na wybranych stanowiskach powiatu będzińskiego.

W latach 1956 - 57 prowadzone były prace wykopaliskowe na stanowisku nr 13 w Siemoni. Jest ono położone na południowo-zachodnim stoku Góry Siewierskiej, w okolicach źródeł Jaworznika. Odkryto tam cmentarzysko birytualne, czyli o podwójnym obrządku grzebalnym: ciałopalnym i inhumacyjnym, z końca epoki brązu i początków żelaza. Eksplorowano 137 pochówków. Zdjęcia z naszego archiwum dokumentujące prace wykopaliskowe prowadzone na cmentarzysku w Siemoni prezentujemy Państwu poniżej .Na uwagę zasługują liczne przedmioty brązowe znajdowane, oprócz naczyń, w grobach. Chodzi tu głównie o tzw. ozdoby drucikowate: kółka, skręty, bransolety. W mniejszej ilości wystąpiły szpile zarówno te z zakończeniem rozklepanym i zwiniętym w uszko jak i jeden egzemplarz szpili pastorałowatej. Znaleziono jeden kompletny naszyjnik i kilka paciorków „salta leone”. Również mały grocik z zadziorami odlany był z brązu. Wśród przedmiotów wykonanych z gliny przeważały naczynia o różnych formach: garnki, misy, czerpaki, naczynia wazowate i placki a także jedna grzechotka. Drugim cmentarzyskiem z tego okresu było badane w 1957 roku stanowisko w Żychcicach. Przebadano je metodą sondażową, odkrywając 7 grobów. Oprócz naczyń występujących przeważnie w zestawach: garnek, misa, czerpak, znaleziono: 2 szpile brązowe, 2 skręty i brązowy guziczek z diademu.
W latach 1957 - 58 (i ponownie w roku 1969) prowadzono wykopaliska na wzgórzu „Dorotka” w Grodźcu. Natrafiono na grodzisko ludności kultury łużyckiej z wczesnego okresu żelaza. Płaszczyznę szczytową wzgórza otaczały od południa i północy wały o konstrukcji wapienno – glinianej. W ich obrębie natrafiono na obiekt mieszkalny, a właściwie pozostałą po nim jamę. Z jej wnętrza pochodzą: ułamki ceramiki zarówno obmazywanej, jak i gładzonej, często czernionej i pokrytej rytym ornamentem, przęśliki oraz ciężarki tkackie. Szczególnie ciekawe jest naczynie interpretowane jako lampa na płynny tłuszcz i zespół naczyniek miniaturowych. Brązy są reprezentowane przez: szpile, igły, szydło, kółka. Natrafiono też na wyroby kościane jak: szydła, w tym egzemplarze o zdobionych uchwytach, igły, delikatne grociki i niewielki grot z tuleją wykonany z żelaza. W następnym odcinku opowiemy Państwu o pierwszych latach działalności nowego muzeum i o tym, jaki odzew napotkała ona w opiniach środowiska muzealnego i odwiedzających tłumnie placówkę mieszkańców regionu.

 Teren cmentarzyska w Siemoni podczas trwania prac.

 Eksploracja grobu.

Grób szkieletowy.

Grób szkieletowy z obstawą kamienną (częściowo zachowaną).

Popielnica z zawartością.

Naczynia w grobie tzw. przystawki.

Ozdoby brązowe na tle piasku (in situ).

Archeolog Włodzimierz Błaszczyk przy pracy.

Rysowniczka przy pracy.

Wizyta gości na wykopie.

Garnek, czerpak i grzechotka z gliny.

Misa zdobiona ornamentem rytym.