Średniowieczny Zamek w Będzinie odbudowano w latach 1952- 1956 wg projektu inż. architekta Zygmunta Gawlika. Czternastowieczna piastowska warownia wróciła do dawnej świetności . Jest dzisiaj prawdziwą perłą będzińskiego średniowiecza, wspaniałą wizytówką miasta, ogromną atrakcją turystyczną regionu i najstarszą siedzibą naszego muzeum. Wszyscy jesteśmy z niego dumni :-). Nie zawsze jednak tak wspaniale wyglądał. Poniżej prezentujemy kilkanaście zdjęć zamku będzińskiego z okresu przed jego ostatnią odbudową oraz zdjęcia wykonane w trakcie prac budowlanych.
Archiwalne zdjęcia pochodzą ze zbiorów Muzeum Zagłębia w Będzinie.
1) Zamek w Będzinie. Widok od strony południowo-wschodniej. W wieży czworobocznej widoczne okna z opaskami ceglanymi wykute wg projektu Franciszka Marii Lanci’ego ok 1834 r.
2) Zamek z lotu ptaka. Widoczna sucha fosa okalająca budowlę od strony północnej i wschodniej.
3) Widok na zamek i synagogę od strony Czarnej Przemszy. Obok synagogi mykwa tj. łaźnia rytualna. Zdjęcie wykonane po 1907 r.
4) Zamek – widok od strony dziedzińca. Jedyne zdjęcie w zbiorach Muzeum Zagłębia, na którym widoczne są fragmenty, tzw. Domu Lancie’go. Dom Lancie’go usytuowany był na dziedzińcu zamkowym pomiędzy wieżą cylindryczną i wieżą czworoboczną. W czasie odbudowy zamku zrezygnowano z jego rekonstrukcji.
5) Zamek w Będzinie. Widok od strony południowo-wschodniej. W wieży czworobocznej zachowana ściana zachodnia, północna i nieduże partie ściany wschodniej.
6) Zamek od strony północno – wschodniej. Pierwszy mur obwodowy znacznie wyższy niż obecnie. Zdobią go dwa rzędy tzw. ślepych machikuł – element dekoracyjny wprowadzony przez Lancie’go w XIX w.
7) Ruiny zamku w czasie okupacji . Widok od strony południowej.
8) Wnętrze budowli. II i III kondygnacja części mieszkalnej. Obecnie w tym miejscu znajduje się wystawa historyczna „Z dziejów zamku i miasta” oraz wystawa broni palnej.
9) Ruiny zamku w czasie okupacji hitlerowskiej. Zdjęcie wykonano w pobliżu miejsca, w którym znajdowała się spalona przez Niemców we wrześniu 1939 r. synagoga będzińska.
10) Zamek od strony północno – wschodniej. Pierwszy mur obwodowy znacznie wyższy niż obecnie. Na drugim planie, w głębi – Pałac Mieroszewskich.
11) Odbudowana wieża czworoboczna – „zęby” wyglądające nieco jak krenelaż w zwieńczeniu wieży to nieukończone okna VI kondygnacji wieży czworobocznej.
12) Zamek częściowo odbudowany (brak dachów) przyciąga pierwszych turystów i miłośników fotografii.
13) Mur arkadowy po wschodniej stronie zamku. Mur zaprojektowany przez Franciszka Marię Lanci’ego. W średniowieczu w tym miejscu znajdował się mur pełny.
14) Widok zamku od strony południowo-zachodniej. Na pierwszym miejscu pozostałości po wieży bramnej prowadzącej na zamek górny.
15) Zamek od strony zachodniej. Warto zwrócić uwagę na pierwszy i drugi mur obwodowy, który nie ma w zwieńczeniu charakterystycznych „zębów”. Krenelaże na murach obwodowych wprowadzono w czasie odbudowy zamku. Uważane są niekiedy za błąd w rekonstrukcji.
16) Model zamku wykonany wg projektu odbudowy inż. arch. Zygmunta Gawlika. Obecnie eksponowany na ostatnim piętrze wieży czworobocznej w Zamku.
