Odważne, samodzielne, wykształcone, godzące życie zawodowe z obowiązkami macierzyńskimi, zaradne, utalentowane i piękne – takie były i są kobiety. Z okazji Dnia Kobiet, przygotowaliśmy wspomnienia o niezależnych i trochę zapomnianych kobietach, które na stałe zapisały się na kartach historii Będzina.
Maria Ciechanowska – kobieta nowoczesna i empatyczna
Maria Ciechanowska urodziła się w 1863 roku w Innsbruku jako córka Andrzeja Garbińskiego i Aleksandry Andrault de Langeron. Wychowywała się z siostrą oraz dwoma braćmi. Dorosła Maria poślubiła właściciela dóbr grodzieckich, przemysłowca Stanisława Ciechanowskiego. Mimo obowiązków rodzinnych nie pozwoliła się zaszufladkować tylko do roli małżonki i matki. Aktywnie działała już pod koniec XIX wieku podarowując kilka ornatów do kościoła św. Katarzyny, następnie w 1907 roku pozyskała zgodę na sprowadzenie do Królestwa Polskiego Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP.
Rok 1916 przyniósł kobietom z Grodźca wielkie zmiany, ponieważ właścicielka dóbr stworzyła „Koło Kobiet Włościanek”. Organizacja pomagała kobietom w edukacji z zakresu wiedzy o gospodarstwie, języka polskiego, matematyki, geografii czy historii, co z pewnością pozwalało wielu kobietom na dalszą edukację lub zdobycie dobrej pracy. Należy podkreślić, że Koło Włościanek dbało, aby wykluczyć wśród kobiet analfabetyzm. Maria starała się asymilować ze społeczeństwem, brała udział w wielu inicjatywach o charakterze społecznym. Wspierała m.in. finansowo jedną z lokalnych ochronek dla dzieci, ale również nie odmawiała pomocy, aby wykorzystać swoją pozycję w szlachetnym celu. Takim przykładem jest interwencja Marii Ciechanowskiej u samego Jana Henryka XV von Hochberga – księcia pszczyńskiego w sprawie zwolnienia z niemieckiego obozu jenieckiego znanego i cenionego będzińskiego fotografa Bronisława Arciszewskiego. Pomoc Marii przyniosła oczekiwany skutek. W 1919 roku Pani Ciechanowska odegrała rolę w I. powstaniu śląskim, ponieważ była członkinią Głównego Komitetu Niesienia Pomocy Ślązakom Zagłębia Dąbrowskiego, zaś w 1920 roku działała w organizacji „Związek Pań” wspierając finansowo pomoc medyczną dla rannych żołnierzy.
Należy podkreślić, że Maria Ciechanowska nie była „tradycyjną” ziemianką zamkniętą w świecie lokali, profitów i towarzystwa z wyższych sfer. Była to kobieta na wskroś nowoczesna i empatyczna, co pomagało jej nawiązać dobre relacje ze społecznością lokalną. Pani Maria zmarła w 1953 roku w Grodźcu i spoczywa na miejscowej nekropolii.
Maria Ciechanowska w środku na ławeczce, początek XX w.,
Źródło: ttps://klubzaglebiowski.wordpress.com/2016/05/13/maria-ciechanowska-kobieta-w-krolestwie-mezczyzn/, domena publiczna, data dostępu 3.03.2021 r.
