Natalia Weisselberg z domu Schutzmann – będzińska laborantka. Z cyklu „Kobiety na kartach historii Będzina”

Natalia urodziła się w 1902 roku we Lwowie. Pod koniec lat 20. XX w., była studentką chemii, mineralogii z krystalografią na Wydziale Przyrodniczym Lwowskiego Uniwersytetu Jana Kazimierza.

Studia doktorskie ukończyła w 9 semestrze. Zdolna, ambitna kobieta wyjechała z rodzinnego miasta i osiedliła się wraz z mężem w Będzinie, gdzie otworzyła pierwsze laboratorium w Zagłębiu Śląsko-Dąbrowskim. Zakład badawczy był wszechstronnie wyposażony i mieścił się przy ulicy Małachowskiego 18. Natalia żywiąc duży respekt dla postępu, wprowadzała coraz to nowsze metody badań. Dwa razy do roku jeździła do Zakładu Higieny w Krakowie, gdzie pracowała jako wolontariusz w dziale bakteriologii i serolo­gii, u profesora Bujwida wzbogacając swoją wiedzę. Pracownia będzińska była wyposażona m.in. w nowy mikroskop binokularny Zeissa, dający efektowne obrazy badanych preparatów. Laboratorium w naszym mieście działało w latach 1929-1939 r. i wykonywano w nim wszystkie aktualne wówczas badania: kliniczne, chemiczne, bakteriologiczne, serologiczne z tzw. „stacją Wassermana”. Zakład zyskał renomę, a ilość pacjentów wyraźnie wzrastała. W zakładzie leczyli się chorzy z rozmaitych warstw społecznych, o różnorodnych profesjach i każdy chciał wyjaśnić przyczynę swoich dolegliwości. Przez wiele lat laboratorium odwiedzała Maria Ciechanowska, uznając zakład za najlepszy i najbardziej godny zaufania. Natalia bardzo ciężko pracowała na dobrą opinię swojego laboratorium jednocześnie wychowując wraz z mężem córeczkę Ludwikę. Jesienią 1939 r. Weisselbergowie postanowili wyjechać z Będzina, a ich dalsze losy były związane z okrucieństwem okupacji niemieckiej. Natalia, mąż Jakub i córka Ludwika cudem przeżyli czas wojny, ale nigdy nie powrócili do Będzina. Natalia Weisselberg zmarła 12 marca 1990 r. i jest pochowana we Frankfurcie nad Menem. Na jej na­grobku wyryto następujący napis:

„Założycielka pierwszego medycznego laboratorium na Śląsku. Uchroniła ona żydowskie getto w Trembowli od przedwczesnej likwidacji, zatajając, z narażeniem życia, liczbę zachorowań na tyfus plamisty”.

 

Pani Natalia w środku, koniec lat 20. XX w., źródło: L. Steinfeld, Huragan i cisza. Epizody wojenne, Warszawa 2017.

 

Natalia w będzińskim laboratorium, lata 30. XX w., L. Steinfeld, Huragan i cisza. Epizody wojenne, Warszawa 2017

Design Joanna Kobryń © Muzeum Zagłębia w Będzinie

MAPA STRONY