Badania archeologiczne prowadzone w Czeladzi w latach 2006 – 2010 pozwoliły poczynić szereg spostrzeżeń na temat substancji zabytkowej miasta z czasów średniowiecza i początków okresu nowożytnego. Natrafiono, zwłaszcza na terenie niegdysiejszych wysypisk śmieci poza obrębem murów (dziś posesje przy ul. Kaczej i Grodzieckiej), na ułamki naczyń datowanych na okres  od końca XIII wieku (tzw: ceramika o wypale redukcyjnym).

W okolicy kościoła odkryto otoczone warstwą cmentarną ostatnie zachowane fragmenty fundamentów starej świątyni wymurowanej w początkach XVI wieku. Porównanie z dziewiętnastowiecznym planem M. Potockiego pozwoliło stwierdzić, że zachowała się podwalina południowego (bocznego) wejścia do kościoła. Na płycie rynku prześledzono plan fundamentów ratusza i odkryto towarzyszącą mu piwniczkę z kolebkowym (dziś zawalonym) sklepieniem, służącą niegdyś jako areszt miejski. Sam budynek ratusza został wspomniany w źródłach historycznych z XVI wieku, natomiast budowla  znana ze zdjęć wykonanych przed wyburzeniem, pochodziła z wieku XVIII.

Na skarpie kościelnej wystąpił 45 – metrowej długości fragment muru obwodowego, który opasywał średniowieczne miasto,  a całkiem możliwe, że także inne, nieznane dziś założenie obronne funkcjonujące na wzgórzu w miejscu obecnego kościoła. Mur został wzniesiony w technice opus emplecton z licowanymi płaszczyznami ścian bocznych. W partiach korony miał 1,80 m grubości i ponad 2 m w podwalinie. Przecinał skarpę za dzisiejszym kościołem pw. św. Stanisława Męczennika z południowego wschodu na północny zachód i skręcał w kierunku wschodnim ku bramie bytomskiej. Na stoku wzgórza kościelnego ponad ulicą Bytomską, w pobliżu prowadzących do kościoła schodów, odkryto kolejny fragment zachowanej podwaliny muru. Ten system obronny został częściowo rozebrany w początkach okresu nowożytnego. W kilku miejscach na resztkach zachowanych fundamentów postawiono nowożytne budynki, w tym plebanię.

 Podczas eksploracji warstw kulturowych przylegających do muru wydobyto, oprócz licznych fragmentów średniowiecznej i nowożytnej ceramiki, fragment kamiennej kuli armatniej, srebrne, misternie wykonane okucie, które mogło niegdyś zdobić odzież lub skórzaną oprawę księgi a także monetę – srebrny brakteat morawski Wacława II z końca XIII wieku.

Niewielki, uszkodzony fragment północnego muru obwodowego Czeladzi został odkryty latem 2010 roku podczas prowadzenia nadzoru nad przebudową nawierzchni ul. Pieńkowskiego. Był to jedyny zachowany odcinek w tej części miasta, choć o istnieniu rozebranych umocnień świadczy szereg dodatkowych obserwacji poczynionych w czasie trwania nadzoru. Istnieją też relacje w źródłach pisanych (zwłaszcza tych starszych), które wspominają o masywnych kamiennych podmurówkach domów przy ulicy, która wówczas nazywała się Zamurna (obecna Pieńkowskiego). Mur był w dużym stopniu naruszony przez późniejszą infrastrukturę miejską, zwłaszcza po stronie wewnętrznej. Na głębokości 0,50 m od obecnej powierzchni ziemi pojawiła się poszarpana korona. Zachowaną obmurówkę zewnętrzną wykonano z wapieni pasowanych do lica i osadzonych w wapiennej zaprawie. Po zewnętrznej stronie muru istniała zapewne fosa, której przebieg powiela dzisiejsza ulica Pieńkowskiego. Zachodzi duże prawdopodobieństwo, że natrafiono na kontynuację średniowiecznego muru obwodowego miasta po stronie północnej. Czyni to realnym założenie, że miasto Czeladź posiadało w średniowieczu pełny obwód murów obronnych, na co, zresztą, wskazuje zachowany do dzisiaj układ przestrzenny starówki.

Fundamenty ratusza, po lewej piwniczka starego aresztu z zachowanym dolnym obrzeżem okienka wychodzącego na płytę rynku.

Uszkodzony odcinek muru ze śladami pożaru po stronie wewnętrznej, sfotografowany w momencie dokonania odkrycia.

Zewnętrzne lico odkrytego odcinka, miejsce znalezienia morawskiego brakteatu.

Zdegradowana korona odcinka południowo-wschodniego, w miejscu, gdzie teren przykościelny przylega do pobliskich posesji domów mieszkalnych.

Lico wewnętrzne kolejnego odcinka muru, położonego na północny zachód od miejsca dokonania odkrycia.

Zachowany fragment przed skrętem muru na północny wschód, w kierunku ulicy Bytomskiej, gdzie była brama wjazdowa do miasta. Po lewej pozostałości nowożytnego budynku użytkowego, funkcjonującego niegdyś na posesji kościoła.

Miejsce, w którym na pozostałości fundamentu muru nałożyły się fundamenty i (w drugiej fazie) ściany starej plebanii.

Fundament muru obwodowego na stoku skarpy kościelnej ponad ulicą Bytomską.

Bardzo słabo zachowane pozostałości muru w ogrodach po drugiej stronie ulicy Bytomskiej: pas jasnej zaprawy wapiennej i pojedyncze kamienie na podłożu calca.

Miejsce przejścia nadzorowanej budowy sieci kanalizacyjnej pod fundamentem odkrytego muru, widoczne warstwy kulturowe, przylegające do jego wewnętrznego lica (w miejscu postawienia łaty), z których wydobyto fragment kuli kamiennej i okucie ze słabego stopu srebra.

Fragment kuli kamiennej.

Srebrne ozdobne okucie.

Brakteat morawski z końca XIII wieku.

Posadowienie domów przy dawnej ulicy Zamurnej (M. Kantor – Mirski, Z przeszłości Zagłębia Dąbrowskiego i okolicy, t.I, Sosnowiec 1931,)

Częściowo zniszczony odcinek muru po stronie północnej miasta, wzdłuż obecnej ulicy Pieńkowskiego.