W Nowym Roku mamy przyjemność zaprezentować eksponat, który wrócił do nas po długiej i skomplikowanej konserwacji z #MuzeumArcheologicznewKrakowie - bardzo dziękujemy
za pełen profesjonalizm w podejściu do zabytku.

Prezentowany obiekt to nóż bojowy odnaleziony w 2015 roku podczas prac remontowych na zamku w Będzinie. Zabytek o długości 38 cm został wykonany z jednego kawałka żelaza, z wyszczególnioną rękojeścią oraz głownią jednosieczną. W trzpieniu znajdują się trzy otwory z zachowanymi nitami, które scalały okładzinę rękojeści. Przedstawiony nóż jest formą o cechach puginału nożowego, który charakteryzuje się zwężającym sztychem, pełniąc w ten sposób również rolę broni kolnej. Nóż z zamku będzińskiego można datować na okres od XIV do pocz. XVI wieku W przypadku kordów oraz puginałów nożowych   posiadały one dodatkowo wyodrębnioną głowicę, jelec lub przymocowaną z jednej strony tarczkę chroniącą dłoń.

Krótka broń biała w średniowieczu oraz w nowożytności pełniła funkcję broni przybocznej. Była popularna wśród mieszczan jako narzędzie obrony koniecznej. Noszenie tego rodzaju oręża stało się w późnym średniowieczu na tyle powszechne, że wpłynęło na wzrost przestępczości.
O konsekwencjach nagminnego używania broni osobistej wspomina wzmianka z marca 1511 roku, kiedy to podczas wizyty króla Władysława Jagiellończyka we Wrocławiu, wprowadzono zakaz noszenia broni przybocznej pod karą konfiskaty tejże oraz grzywny w wysokości 1 kopy groszy. Umiejętności posługiwania się krótką bronią białą można było zdobywać w specjalnych szkołach fechtunku oraz czerpać z ilustrowanych traktatów, którego przykładem jest Codex Wallerstein
z XVI w.

--------------------------------------------------------------------

Bibliografia:

Marcin Lewandowski Puginały średniowieczne z ziem polskich [w:] Acta Archaeologica Lodziensia nr 31, 1986

Lech Marek Średniowieczne i nowożytne kordy ze Śląska [w:] Acta Militaria Mediaevalia II    Kraków – Sanok 2006, s. 189-206

Lech Marek Militaria [w:] Wratislavia Antiqua t.23, 2018

#Archeologia   #MuzeumZagłębiawBędzinie   #ZabytekMiesiąca