Początki zamku królewskiego w Będzinie sięgają pierwszej połowy XIV w. i związane są z panowaniem króla Kazimierza III Wielkiego. Przez setki lat warownia strzegła granicy państwa polskiego, która biegła wówczas korytem rzeki Czarnej Przemszy.

Z biegiem czasu zamek przestał jednak spełniać swoją funkcję i stopniowo popadł w ruinę. Na krótko swój blask odzyskał w latach 30. XIX w., kiedy to z inicjatywy hrabiego Edwarda Raczyńskiego, Franciszek Maria Lanci podjął się odbudowy i częściowej przebudowy zamku. W okresie międzywojennym podjęto wytężone starania mające na celu odbudowę warowni, ale plany nie zostały zrealizowane. Dopiero w latach 1952-1956 przeprowadzono renowację zamku górnego w oparciu o projekt inż. arch. Zygmunta Gawlika. 29 lipca 1956 r. nastąpiło huczne otwarcie odbudowanego zamku, który stał się jednocześnie siedzibą Muzeum Zagłębia w Będzinie i do dziś pełni rolę wizytówki miasta.

 Mieszkańcy Będzina oczekujący na otwarcie zamku po renowacji, 29.07.1956 r.; fot. Józef Makal. Zbiory Muzeum Zagłębia w Będzinie.