Po generalnym wysprzątaniu domu, przygotowaniu odświętnego ubrania i zrobieniu niezbędnych zakupów, kupowanych z myślą o tym święcie, w piątek wieczorem, po modłach w synagodze rozpoczyna się uroczysta kolacja.
Stół świąteczny nakrywa się białym obrusem lub serwetą, na nim ustawiony jest złoty, srebrny lub szklany kielich z winem lub sokiem winogronowym, solniczka oraz dwie chałki lub bochenki chleba pszennego, osłonięte – od góry i od dołu – białą serwetą. Dwie chałki są symbolem podwójnych porcji manny, jaką Izraelici otrzymywali od Boga w przeddzień Szabatu, podczas wędrówki przez pustynię. Sól jest symbolem świętości - była używana podczas składania ofiar w Świątyni Jerozolimskiej, a sam stół szabatowy ma przypominać ołtarz świątynny.

Na początku szabatu pani domu zapala dwie świece (świec może być więcej), wygłaszając specjalne błogosławieństwo. Świece powinny być zapalone nie później niż 18 minut przed zachodem słońca. Symbolizują dwa nakazy zawarte w biblijnym zaleceniu – „pamiętaj” i „uświęcaj”. Podczas ich zapalania, kobieta przysłania powieki dłońmi, by nie widzieć płomieni. Następnie rodzice błogosławią dzieci, a ojciec rodziny dokonuje ceremonii „Uświęcenia” - Kidusz, wygłaszając błogosławieństwo nad kielichem wina. Kieliszki kiduszowe prezentowane na wystawie używane były właśnie w czasie tej ceremonii.

Modlitwa Kidusz składa się z dwóch części: błogosławieństwa dla wina i błogosławieństwa dla szabatu. Nad kielichem wina odmawia się także trzy wersy biblijne, które opowiadają o ustanowieniu dnia odpoczynku. W czasie Kiduszu kielich powinien być pełny. Osoba odmawiająca Kidusz, najczęściej pan domu, wstaje i wznosi kielich obydwoma rękami, co ma podkreślać szacunek dla przykazania spełniania Kiduszu. Podczas samej modlitwy kielich trzymany jest już tylko w prawej ręce. Modlitwę odmawia jedna osoba, pozostali uczestnicy słuchają i odpowiadają wspólnie „amen”, na końcu każdego błogosławieństwa. Potem wypija się wino (za jednym razem - bez robienia przerwy) i następuje błogosławieństwo chleba. Po błogosławieństwie rozdziela się chałkę podając każdej osobie i następuje uczta szabasowa. Przy stole śpiewa się tradycyjne pieśni „zemirot”, rozmawia i spożywa ulubione potrawy oraz wina i napoje. Rozmowy powinny obejmować sprawy związane ze studiowaniem Tory i Halachy.

Zgodnie z obyczajem, w czasie szabatu należy spożyć trzy posiłki. Kolejne dwa przypadają w sobotę. Poranny spożywany jest po powrocie z synagogi. Zasady są takie same, jak w przypadku posiłku piątkowego. Czas po porannym posiłku powinien być przeznaczony na studiowanie Tory. Trzeci posiłek ma formę lekkiej przekąski przypada na późne popołudnie w sobotę. Nie poprzedza go ceremonia Kidusz.

Na zakończenie szabatu, w sobotę wieczorem odprawia się ceremonię Hawdali - „Oddzielenia”, „Rozróżnienia”, która ma symbolizować oddzielenie czasu świętego od czasu ludzkiego – świeckiego. Nawiązuje również do biblijnego dzieła oddzielenia przez Boga - światła od ciemności, nieba od wód, dnia od nocy.

Ceremonia składa się z modlitwy Kidusz odmawianej nad kielichem wina, błogosławieństwa przed spalaniem wonnych przypraw, które umieszczone są w balsamince - specjalnym zdobionym pojemniku na wonności oraz błogosławieństwa światła świecy hawdalowej. Na końcu zmawia się modlitwę Hawdala, która składa się z siedmiu fragmentów tekstów biblijnych, nawiązujących do Bożego błogosławieństwa, opieki i dobrego losu. Po ostatnich słowach błogosławieństwa odmawianego nad wonnymi przyprawami zebrani powinni powąchać przyprawy. W czasie błogosławieństwa nad świecami, powinni z kolei patrzyć na swoje ręce i paznokcie oświetlone przez płomień świecy.

W czasie ceremonii Hawdali używa się skręconych świec o co najmniej dwóch knotach lub kilku świec, których knoty się stykają. Podczas błogosławieństw (nad przyprawami i nad świecami) w lewej ręce należy trzymać kielich z winem. Po tekście głównego błogosławieństwa Hawdali: „Ten, który oddziela to, co święte, od tego, co powszednie” wypija się wino.

Warto wspomnieć, że chasydzi kultywowali – wprowadzony przez kabalistów – zwyczaj spożywania dodatkowego, czwartego, posiłku szabatowego, a poza nim także specjalny obrządek - Kabalat Szabat.

Wielowiekowa tradycja świętowania szabatu przyczyniła się do umocnienia więzi w rodzinie i ugruntowywania poczucia tożsamości społeczności żydowskiej. Wzmacniała poczucia świadomości i identyfikacji narodowej.

Wywodzący się z tradycji judaistycznej pierwsi chrześcijanie świętowali szabat, ale od samego początku świętowali też w „pierwszy dzień tygodnia”, na pamiątkę zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Jezus zmartwychwstał „pierwszego dnia po szabacie” – w niedzielę o czym mówią wszystkie Ewangelie.
Dopiero synod w Laodycei, około 381 r. w sposób wyraźny zakazywał chrześcijanom obchodzenia szabatu, a równocześnie wskazywał obowiązek świętowania niedzieli. Kanon 29 zobowiązywał wyznawców, by w miarę możliwości zaniechali niepotrzebnej pracy w niedziele. Główny nurt chrześcijaństwa biblijne przykazanie wypełnia zatem poprzez święcenie niedzieli, na pamiątkę zmartwychwstania. Niektóre społeczności chrześcijańskie zachowują jednak jako Dzień Pański sobotę m.in.: Kościół Adwentystów Dnia Siódmego czy Stowarzyszenie Zielonoświątkowych Zborów Dnia Siódmego.