15 kwietnia 2021 roku w Pałacu Mieroszewskich będziemy prezentować zdjęcia artysty fotografika, archeologa i podróżnika - Roberta Słabońskiego, będące dokumentacją fotograficzną badań polskiego projektu archeologicznego w Kolorado kierowanego przez dra hab. Radosława Palonkę i krakowskich archeologów z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wystawa potrwa do 31 maja 2021 r.

Badania Projektu Archeologicznego Sand Canyon – Castle Rock są realizowane od 2011 roku w regionie Mesa Verde, w południowo-zachodniej części Kolorado na Południowym Zachodzie USA. Mają one na celu rekonstrukcję struktury osadniczej oraz zmian społeczno-kulturowych w społecz-nościach indiańskich kultury Pueblo i ich migracji z tego regionu na teren dzisiejszej Arizony i Nowego Meksyku w XIII wieku n.e. Projekt kierowany jest przez dr. hab. Radosława Palonkę z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie we współpracy z instytucjami amerykańskimi: Crow Canyon Archaeological Center oraz Anasazi Heritage Center, US Bureau   of Land Management. Od początku partnerem projektu jest także Konsulat Generalny Stanów Zjednoczonych w Krakowie. Główne finansowanie badań od 2014 r. pochodzi z grantów przyznanych przez Narodowe Centrum Nauki (NCN).

Projekt prowadzony jest w trzech kanionach: Sand Canyon, East Firk of Rock Creek Canyon oraz Graveyard Canyon, które należą do pomnika narodowego, Canyons of the Ancients National Monument, nadzorowanego przez Bureau of Land Management w Kolorado. W kanionach tych znajduje się czterdzieści małych i jedna duża osada, Castle Rock Pueblo, datowane na XIII wiek n.e., które razem tworzyły zespół najprawdopodobniej sprzymierzonych z sobą stanowisk. Budynki były budowane z kamienia i miały do trzech pięter wysokości. Na ścianach budynków zachowały się także kolorowe tynki i murale. Było to jedno z sześćdziesięciu funkcjonujących w tym okresie skupisk osadniczych na pograniczu dzisiejszych stanów Kolorado i Utah.

Od 2014 r. prace projektu zostały dodatkowo poszerzone o dokumentację stanowisk ze sztuką naskalną z Sandstone Canyon, oddalonego o około dwadzieścia kilometrów od głównego obszaru badań. Sztuka naskalna (malowidła i petroglify) tworzona była w tym regionie przez starożytną kulturę Pueblo oraz historycznych Indian Ute i Nawaho. Są to przedstawienia walk pomiędzy wojownikami, polowań na jelenie, bizony i górskie owce oraz inne symbole, m.in. o znaczeniu astronomicznym. Później na skałach, obok petroglifów indiańskich swoje podpisy, imiona i daty oraz znaki ranczerskie zostawiali kowboje amerykańscy i meksykańscy. /dr hab. Radosław Palonka