Przesiedlenie Żydów do Zagłębia Dąbrowskiego

Pod koniec stycznia 1941 roku, niemiecki burmistrz Oświęcimia dostał informacje o wysiedleniu ludności żydowskiej z miasta. Było to związane z przystąpieniem do budowy zakładów Buna Werke w Monowicach pod Oświęcimiem.

18 lutego 1941 roku Herman Göring, pełniący funkcję pełnomocnika do spraw planu czteroletniego, w związku z budową Buna Werke zarządził jak najszybsze usunięcie z Oświęcimia i pobliskich terenów wszystkich Żydów. Opuszczone mieszkania i domy miały zostać przeznaczone na potrzeby robotników mających znaleźć zatrudnienie w powstającym zakładzie.  Na początku marca oświęcimska Rada Starszych otrzymała informację o planowanym wysiedleniu. Żydzi mieli zostać przesiedleni do Będzina, Sosnowca i Chrzanowa. Pierwsza deportacja nastąpiła 9 marca do Chrzanowa. Następne odbyły się w 5 i 9 kwietnia i  były kierowane do Będzina i Sosnowca. 5000 osób zostało przetransportowane do Zagłębia pociągami i ciężarówkami  -  2000 do Będzina. Oświęcimska gmina żydowska zapewniła nawet pociąg, którym przewieziono meble. W Będzinie i Sosnowcu dla przybywających urządzono obozy przesiedleńcze,  a część z nich została umieszczona w sierocińcu żydowskim. Zaraz po przybyciu zostali oni poddani obowiązkowemu szczepieniu przeciwko tyfusowi. Centrala Żydowskich Rad Starszych zobowiązała wszystkich przesiedleńców z Oświęcimia do zarejestrowania się w Wydziale Mieszkaniowym, który przydzielił im następnie mieszkania w Będzinie i Sosnowcu. 22 kwietnia 1941 roku została rozwiązana Rada Starszych Gminy Żydowskiej z Oświęcimia. Niektórzy jej członkowie zostali zatrudnieni w będzińskiej i sosnowieckiej radzie starszych.  Przesiedlenie Żydów z Oświęcimia spowodowało pogorszenie i tak trudnych warunków bytowych. Żydzi oświęcimscy podzielili losy Żydów z Zagłębia. Większość z nich została deportowana do obozu zagłady Auschwitz II Birkenau.  

Zdjęcie: Rodzina żydowska z okresu okupacji, ze zbiorów Muzeum Zagłębia w Będzinie

 

Design Joanna Kobryń © Muzeum Zagłębia w Będzinie

MAPA STRONY