Dnia 1 września 1939 r. nazistowskie Niemcy napadły bez wypowiedzenia wojny na Polskę. Wojsko Polskie stanęło do walki w obronie ojczyzny. Do boju ruszyły także nasze będzińskie oddziały: 11 Pułk Piechoty dowodzony przez płk dypl. Henryka Gorgonia oraz 23 Pułk Artylerii Lekkiej pod komendą ppłk Władysława Ryłko.

Jednostki te zostały przyporządkowane do Grupy Operacyjnej „Śląsk” gen. bryg. Jana Jagmina-Sadowskiego. Obronę Zagłębia oraz Śląska wzmocniły formacje Obrony Narodowej,m.in. kompania „Będzin”, kompania „Grodziec” oraz Dąbrowska Półbrygada Obrony Narodowej, które od 3 września stały się częścią 55 rezerwowej Dywizji Piechoty.
11 Pułk Piechoty oraz I dywizjon 23 Pułku Artylerii Lekkiej skierowane zostały do obrony rejonu Tarnowskich Gór, natomiast II i III dywizjon wsparły obronę tzw. Reduty Mikołowskiej. Od dnia 1 września 1939 r. oddziały te stawiały opór natarciu XIV Armii gen. Wilhelma Lista. W nocy z 2 na 3 września, zagrożona okrążeniem Grupa Operacyjna ”Śląsk”, rozpoczęła odwrót w kierunku Krakowa. 4 września idący na szpicy zgrupowania płk Gorgonia III batalion 11.pp oraz I dywizjon 23. pal, zostały zaatakowane i rozbite przez oddziały zmotoryzowane 5 niemieckiej Dywizji Pancernej w rejonie Trzebinia Bolęcin. Pozostałe oddziały musiały stoczyć bój z nacierającymi Niemcami w okolicy Płaz i Wygiełzowa. 5 września, wyczerpane i osłabione walkami oraz poniesionymi stratami, oddziały 11.pp dotarły do Krakowa. W dniach od 5 do 11 września oddziały zagłębiowskie wraz z całą Armią Kraków gen. Antoniego Szyllinga kontynuowały odwrót w kierunku wschodnio-północnym, starając się wyrwać z okrążenia. 11 września stoczyły zawzięty bój o utrzymanie przeprawy przez Wisłę pod Osiekiem. Po udanej przeprawie, dnia 12 września oddziały polskie kontynuowały marsz w kierunku rzeki San.
16 września doszło do połączenia Armii Kraków z Armią Lublin, a dowództwo nad tym zgrupowaniem objął gen. dyw. Tadeusz Piskor. W dniach 18-20 września pozostałości 11.pp 23. pal oraz 55. rez. DP stoczyły swoją ostatnią bitwę pod Tomaszowem Lubelskim. 20 września gen. Tadeusz Piskor wydał rozkaz o zaprzestaniu walk i kapitulacji.
Dnia 1 września 1939 r. swoją pięcioletnią walkę o Polskę rozpoczął również kpt. Czesław Nowicki, późniejszy komendant Obwodu Będzińskiego ZWZ-AK. Wtedy jeszcze jako podporucznik, dowodził plutonem ckm III batalionu 11 Pułku Piechoty. Brał udział w obronie Tarnowskich Gór, potem w trakcie odwrotu w starciach między Trzebinią a Bolęcinem, a 8 września w boju w rejonie Żarnowiec-Pilica. Po kapitulacji kpt. Czesław Nowicki uniknął niewoli, a po powrocie do Będzina rozpoczął wieloletnią działalność konspiracyjną.
Dnia 4 września 1939 r. Niemcy wkroczyli do Będzina.
Postawiony w 1933 r. Pomnik Ku Czci Poległych Żołnierzy 11 Pułku Piechoty został przez okupantów zniszczony.

Kpt. Czesław Nowicki na zdjęciu jeszcze jako plutonowy, 1935 r., ze zbiorów rodziny Nowickich.

Oficerowie 23 PAL na terenie koszar będzińskich, trzeci od prawej Ppłk Stanisław Rarogiewicz, lata 30. XX w., szklana, fot. B. Arciszewski, źródło Muzeum Zagłębia w Będzinie.

Inspekcja koszar, żołnierze 23 PAL, lata 30. XX w., źródło Muzeum Zagłębia w Będzinie.