Wczoraj przypomnieliśmy legendę o Mikołaju Korniczu Siestrzeńcu - duchu będzińskiego zamku, który był burgrabią będzińskim w latach 1412 – 1434.
Dzisiaj chcemy opowiedzieć o zbroi płytowej, być może w takiej właśnie zbroi Mikołaj Kornicz Siestrzeniec brał udział w walkach z zakonem. Mamy też coś dla dzieci – na końcu czeka na was „rycerska krzyżówka”.

Ciekawi jesteśmy czy uda Wam się ją rozwiązać.
W XV w. rycerstwo w Polsce, wzorem rycerstwa europejskiego, przyjęło nowy sposób noszenia zbroi. Zbroje przestano okrywać szatami, tak że widać było lśniącą powierzchnię polerowanej stali. Płatnerze wykonywali zbroje złożone z płyt stalowych okrywających całe ciało rycerza. W boju zrezygnowano z tarcz, utrzymując je jako element uzbrojenia turniejowego. Szczytowy okres rozwoju zbroi płytowej przypada na wiek XV i XVI. Pełna zbroja płytowa była bardzo kosztowna – często kuta na miarę. Przyjmuje się, że koszt średniej jakości zbroi w początkach XV w. wynosił równowartość 10 tys. do 27 tysięcy dzisiejszych złotych. Dlatego używano niekiedy tylko jej elementów – osłon na ręce czy nogi.

Pełna zbroja płytowa – składała się z wielu elementów. Osłonę głowy stanowił HEŁM. Tułów z przodu osłaniał napierśnik (staropol. blach przedsobni) dopełniony górą OBOJCZYKIEM, a dołem FARTUCHEM oraz wiszącymi TASZKAMI. Ochronę plecom zapewniał NAPLECZNIK (staropol blach zasobni, pośledni). Ręce rycerza chronione były przez NARAMIENNIKI, NARĘCZKI i RĘKAWICE, a nogi przez NABIODRKI, NAKOLANKA, NAGOLENICE I TRZEWIKI. Ruchliwość zapewniały folgi, tj. metalowe pasy, zachodzące jeden na drugi i połączone ze sobą w ten sposób, że powstała osłona zginała się przy ruchu ciała. Stosowano je w przegubach zbroi płytowych – przy barkach, nadgarstkach, palcach rękawic, fartuchu i osłonie lędźwi. Poszczególne blachy spinane były ze sobą rzemykami ze sprzączką, albo zatrzaskami. Zbroje płytowe można podzielić na bojowe, turniowe i ceremonialne.

Włoska zbroja płytowa ze zbiorów Muzeum Zagłębia w Będzinie, to zbroja kopijnicza z końca XVI wieku. Zbroja jest niekompletna. Składała się z napierśnika, pary naramienników, pary naręczaków i pary nagolenników z trzewikami. Zestaw uzupełniono przyłbicą niemiecką z lat 1530 -1540. Płyta wzmacniająca przykręcona do napierśnika wskazuje, że zbroja polowa, wzmocniona dodatkową płytą używana była również do użytku turniejowego. Taki zestaw tworzy „garnitur zbroi”, rzadki w polskich zbrojach.

Dla dzieci obiecana krzyżówka.