22. kwietnia - Dzień Ziemi

Dzień Ziemi to międzynarodowe święto naszej planety, które w tym roku obchodzone jest po raz pięćdziesiąty, a w naszym kraju – po raz trzydziesty.


Początkowo Dzień Ziemi świętowano w czasie równonocy wiosennej na półkuli północnej, a w dniu równonocy jesiennej na półkuli południowej, gdy dzień i noc trwają tyle samo godzin. Fakt ten miał symboliczną wymowę – było to nie tylko święto budzącej się do życia przyrody, ale także dzień równowagi, który powinien uświadomić wszystkim konieczność odrzucenia różnic i podziałów na rzecz podjęcia wspólnych wysiłków w celu ratowania planety, będącej domem ludzi różnych ras, przekonań i religii. Po raz pierwszy obchody Dnia Ziemi zostały ogłoszone 21 marca 1970 r. przez burmistrza San Francisco, Josepha Alioto.
Jaka jest geneza święta? Wszystko zaczęło się pół wieku temu od katastrofy ekologicznej. Miała ona miejsce u wybrzeży Santa Barbara w Stanach Zjednoczonych w styczniu 1969 r. Do wody dostało się sto tysięcy baryłek oleju, który zatruł środowisko, doprowadzając do masowej śmierci morskich zwierząt. Wydarzenia te uświadomiły opinii publicznej, jak destrukcyjny wpływ na środowisko naturalne ma działalność człowieka oraz zainicjowały międzynarodowe działania na rzecz edukacji ekologicznej. 22 kwietnia 1970 zorganizowano masowe protesty, w których wzięło udział ponad 20 milionów Amerykanów. Wystąpienia miały na celu zwrócenie uwagi opinii publicznej na problem ochrony zagrożonych gatunków i walkę o zrównoważone środowisko. Obecnie Dzień Ziemi obchodzimy w rocznicę tamtych wydarzeń – 22 kwietnia.
Dzień Ziemi stał się świętem międzynarodowym trzydzieści lat temu, w 1990 roku w obchodach wzięło udział 200 milionów ludzi ze 141 krajów, w tym także Polska.
Obchody Dnia Ziemi organizowane są w wielu instytucjach, na przykład w szkołach, w celu podniesienia świadomości ekologicznej młodzieży. Uczniowie zwykle oczyszczają tereny zielone ze śmieci lub uczestniczą w akcjach sadzenia drzew. Prowadzone są także zbiórki rzeczy, których nie potrzebujemy – zbędnej odzieży, śmieci wielkogabarytowych oraz sprzętów domowych i niesprawnych urządzeń elektrycznych – tak zwanych elektrośmieci, które czasem w tym dniu można wymienić na sadzonki roślin. Obchodom święta towarzyszą wydarzenia kulturalne, konferencje, pokazy filmów, których celem jest zmobilizowanie społeczeństwa do podjęcia radykalnych działań na rzecz ochrony przyrody.
Motywem przewodnim tegorocznej edycji Dnia Ziemi jest hasło: "Działanie na rzecz klimatu". Dzień 22 kwietnia nie powinien być jednak tylko kartką w kalendarzu lub symbolem. Warto uświadomić sobie, jak wiele każdy z nas może zrobić w celu uratowania planety. Wystarczy zmienić swoje nawyki – gdy to możliwe - pozwolić samochodowi na mały urlop i korzystać z roweru, komunikacji miejskiej lub iść pieszo, segregować śmieci, starać się kupować produkty do własnych opakowań. Ważne jest, aby rzeczy zepsute naprawiać, a nie wyrzucać, kupować to, czego naprawdę potrzebujemy, zwłaszcza dotyczy to odzieży. Powinniśmy nie marnować i nie wyrzucać żywności, sięgać po towary lokalnych producentów, ograniczyć spożywanie mięsa oraz całkowicie zrezygnować z kupowania wody w plastikowych opakowaniach. Wiele używanych przez nas przedmiotów ma wielorazowe zamienniki – nie zapominajmy o tym.
Każdego dnia możemy zrobić coś dla ochrony przyrody. Niech motywacją do takich działań staną się piękne słowa wypowiedziane niemal pół wieku temu przez  Sithu U Thanta, Sekretarza Generalnego ONZ, któremu bliskie były problemy powstrzymania degradacji środowiska naturalnego:
Oby nadchodzące Dni Ziemi były spokojne i pogodne dla naszego pięknego statku kosmicznego, jakim jest nasza planeta w miarę jak kręci się oraz krąży w mroźnej przestrzeni ze swoim ciepłym i wrażliwym ładunkiem ożywionej natury.  

 

Design Joanna Kobryń © Muzeum Zagłębia w Będzinie

MAPA STRONY