Dawne kartki świąteczne, odcinek V „Złoty okres świątecznej pocztówki”

Po koniec lat 50. XX w. „Ruch” rozwinął sieć kiosków i wprowadził do sprzedaży pocztówki. Pocztówkowe fuchy brali świetni ilustratorzy tworzący w tamtych latach tzw. Polską Szkołę Ilustracji, która była fenomenem i przekładała się m.in. na ilustracje książkowe dla dzieci, podręczniki szkolne, znaczki. Jednak najpowszechniej odbieraną przez publiczność dziedziną były pocztówki specjalnie projektowane na święta przez znakomitych grafików.


Każdego roku z okazji Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku „Ruch” wypuszczał kilkadziesiąt nowych serii, a trzeba wiedzieć, że seria posiadała 9 kart, a te z kolei sprzedawały się w nakładzie około od 5 do 30 tysięcy egzemplarzy. Przy tak dużej sprzedaży nie wydawano pocztówek propagandowych, ponieważ nie znalazłyby nabywców. „Te pocztówki należy traktować jako formę promocji nowoczesności i świeckiej wizji świąt socjalistycznego państwa” – pisze dr Jacek Friedrich
Mistrzów grafiki inspirowała sztuka ludowa, obyczajowość, a nie stricte wątki religijne. Na kartkach pokazywano obyczaj chodzenia z turoniem, kolędników. Sięgano też po zupełnie świeckie zabawy: jazdę na nartach, jazdę saniami, rzucanie śnieżkami, przedstawienia zwierząt wśród ośnieżonych gałązek. Jan Marcin Szancer kiedyś zażartował, że projektowanie kartek bożonarodzeniowych to dla niego bardzo twórcze działanie, bo nieustannie musi szukać pomysłów, jak tu pokazywać te święta bez Chrystusa. Państwa uwadze polecam bardzo ciekawą propozycją kartki bożonarodzeniowej zaprojektowanej przez Kazimierza Manna. Grafika na pierwszy rzut oka przywołuje na myśl ludową baśń „O rybaku i złotej rybce’, ale drzewko może być choinką zaś złowiona ryba świątecznym karpiem - taki haczyk!
Zapraszamy do naszej galerii

Cykl poświęcony kartom świątecznym jest inspirowany ubiegłoroczną wystawą: „Życzenia świąteczne w kartach pocztowych składane”, którą można było zobaczyć w będzińskim Pałacu Mieroszewskich. Na ekspozycji były prezentowane pocztówki świąteczne i noworoczne pochodzące głównie ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

1 Karta świąteczna, projekt: Kazimierz Mann, początek lat 60. XX w., ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

 


2 Karta świąteczna, projekt: Danuta Niemirska, lata 60. XX w., ze zbiorów Muzeum Zagłębia w Będzinie.

 


3 Karta świąteczna, projekt: Anna Gosławska-Lipińska (pseudonim HA GA), lata 60. XX w., ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

 

4 Karta świąteczna, projekt: Janusz Grabiański, lata 60. XX w., ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

 


5 Karta noworoczna, projekt: Antoni Uniechowski, lata 60. XX w., ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

 


6 Karta świąteczna, projekt: Leonia Janecka, lata 60. XX w., ze zbiorów Muzeum Zagłebia w Będzinie.

 


7 Karta świąteczna, projekt: Anna Gosławska-Lipińska (pseudonim HA GA), lata 60. XX w., ze zbiorów Muzeum Zagłębia w Będzinie.

 


8 Karta świąteczna, projekt: Bohdan Zieleniec, lata 60. XX w., ze zbiorów Muzeum Zagłębia w Będzinie.

 


9 Karta świąteczna, projekt: Maria Uszacka, lata 60. XX w., ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

 


10 Karta świąteczna, projekt: Adam Kilian, lata 60. XX w., ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

 


11 Karta świąteczna, projekt: Józef Wilkoń, lata 60. XX w., ze zbiorów Muzeum Zagłębia w Będzinie.

 


12 Karta świąteczna, projekt: Maria Mackiewicz, lata 60. XX w., ze zbiorów Muzeum Zagłębia w Będzinie.

 


13 Karta świąteczna, projekt: Józef Wilkoń, lata 60. XX w., ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

 


14 Karta świąteczna, projekt: Janusz Grabiański, lata 60. XX w., ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

 


15 Karta świąteczna, projekt: Jan Marcin Szancer, lata 60. XX w., ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

 


16 Karta świąteczna, projekt: Janusz Grabiański, lata 60. XX w., ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

 


17 Karta świąteczna, projekt: Anna Gosławska-Lipińska (pseudonim HA GA), lata 60. XX w., ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Design Joanna Kobryń © Muzeum Zagłębia w Będzinie

MAPA STRONY