Europejskie Dni Archeologii (III)

Dzisiaj prezentujemy zabytek wykonany z brązu, pochodzący z czasów kultury łużyckiej: 

Podczas badań w 1956 roku prowadzonych na cmentarzysku kultury łużyckiej w Siemoni natrafiono na bransoletę wykonaną z brązu, będącą wyposażeniem grobu nr 26. Pochówek popielnicowy z przepalonymi kośćmi został zdeponowany w ziemi na głębokości 40 cm poniżej poziomu terenu. Niestety misa, w której złożono zmarłego zachowała się we fragmentach. W odległości 1 m od grobu natrafiono na bransoletę z brązu, która zapewne stanowiła dar grobowy dla wspomnianego pochówku. Sama bransoleta wyróżnia się nietypowym zdobieniem, jak dotąd nie mającym analogii wśród zabytków brązowych z tego okresu. Obwód bransolety został ozdobiony
14 guzkami rozłożonymi na całej długości brązowej sztabki, co według badaczy może wskazywać na wytwór miejscowy.

Umiejętność wytwarzania brązu do Europy przybyła z terenów Bliskiego Wchodu przez Anatolię, Bałkany oraz Kaukaz. Najstarsze wyroby z brązu odkryte na terenie dzisiejszej Turcji pochodzą sprzed 5 tys. lat p.n.e., a upowszechnienie się technologii metalurgicznej na terenie Europy nastąpiło pod koniec III tysiąclecia przed nasza erą. Ozdoby z brązu stanowiły o prestiżu społecznym właściciela takiego artefaktu. Surowce do wytwarzania stopu należały do trudnodostępnych, co znacząco podnosiło jego wartość. Przedmioty z brązu wykonywano poprzez kucie lub odlewanie. Ta druga technika należała do najpopularniejszych, zwana metodą „na wosk tracony”. Najpierw wykonywano model przedmiotu z wosku, który później oblepiano oczyszczoną gliną, a w formie pozostawiano otwór. Następnie formę umieszczano w ognisku w celu wypalenia glinianej formy i wytopienia woskowego modelu. Tak przygotowana forma służyła do wykonania odlewu z brązu, który po rozbiciu formy wykańczano usuwając nadlewy i nierówności. Do produkcji nastawionej na powtarzalność stosowano formy wykonane z kamienia.

 

 

 

Bibliografia:

Dąbrowski J. Polska przed trzema tysiącami lat. Czas kultury łużyckiej, Warszawa 2009

Przybyła M. M. Cmentarzysko kultury łużyckiej w Siemoni, gm. Bobrowniki, woj. śląskie. (w:) D. Abłamowicz (red.) Śląskie Prace Prahistoryczne t.VI, Katowice 2007

Encyklopedia Historyczna świata. Prehistoria, t. I, (oprac. Kozłowski J.), Kraków 1999

Design Joanna Kobryń © Muzeum Zagłębia w Będzinie

MAPA STRONY