Archeologiczny zabytek miesiąca - groty bełtów kuszy

Kusza od momentu swego powstania stanowiła groźną broń miotającą. Siła z jaką pociski były wystrzeliwane mogły przebić z mniejszej odległości nawet zbroje płytową. Stosowanie tego typu broni zdobywa popularność w XI w.

Kusza zdecydowanie dominowała nad łukiem celnością oraz siłą uderzenia, jednak istotnym mankamentem był mechanizm naciągania cięciwy, który negatywnie wpływał na szybkostrzelność. Niemniej od XIII w. kusza zyskała na dużej popularności i była używana przez plebs podczas walk bitewnych. Spowodowało to duży sprzeciw stanu rycerskiego, co skutkowało nadaniu kuszy miana broni nieszlacheckiej.

Groty z tuleją wykonywane były ze sztabki żelaza, której jeden koniec był rozklepywany i zaginany tworząc w ten sposób tuleję osadzaną później na drzewcu. Następnie tak uformowany półprodukt umieszczano na rożku kowalskim w celu wykucia ostrza grotu.

Podczas badań archeologicznych na zamku, które prowadzono w latach 50-tych, natrafiono łącznie na 79 egzemplarzy grotów bełtów. Charakteryzowały się one masywnym szpicem o czworokątnym przekroju oraz okrągłą tuleją. Długość obiektów
wahała się od 6 do 10 cm. Chronologia dla niemalże wszystkich artefaktów została określona na XIV oraz XV w. Przeważająca ilość grotów została znaleziona na międzymurzu górnego zamku, w pobliżu bramy wjazdowej, która najpewniej stanowiła newralgiczny punkt obrony warowni będzińskiej.

 

 

Bibliografia:

Błaszczyk W. Będzin przez wieki, Poznań 1982

Kola A., Wilke G. Produkcja grotów bełtów do kuszy w średniowieczu w świetle współczesnych prób eksperymentalnych [w:] Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Archeologia, z. 5 (68), 1975

Żygulski Z. Broń w dawnej Polsce, Warszawa 1975

Design Joanna Kobryń © Muzeum Zagłębia w Będzinie

MAPA STRONY