80 ROCZNICA ROZPOCZĘCIA LIKWIDACJI BĘDZIŃSKIEGO GETTA

1 sierpnia 1943 roku, o godzinie 2.30, Niemcy rozpoczęli akcję likwidacyjną getta będzińskiego. Zostało ono utworzone w 1942 roku, poprzez wydzielenie części miasta i osiedlenie w niej ludności żydowskiej.

W okresie międzywojennym Żydzi stanowili niemalże połowę populacji Będzina. Byli oni częścią unikalnej kultury tego miasta. Wpływ ludności wyznania mojżeszowego na rozwój nauki, edukacji oraz gospodarki jest nieoceniony. Dość wspomnieć Samuela Cyglera, malarza i grafika, pisarza Stanisława Wygodzkiego, czy też Salomona Weinziehera lekarza i posła na Sejm RP.

Akcję likwidacyjną Niemcy rozpoczęli od zamknięcia getta. Wybuchło wówczas powstanie, zainicjowane przez lokalny oddział Żydowskiej Organizacji Bojowej, dowodzony przez Cwi  Brandesa.

Najbardziej znana jest historia obrony bunkra przy ulicy Podsiadły 24, gdzie 3 sierpnia 1943 roku, w nierównej walce, śmierć ponieśli Frumka Płotnicka, Herszel Szpryngier, Baruch Gaftek oraz ich towarzysze.

Większość z około dwudziestu siedmiu tysięcy mieszkańców getta będzińskiego zostało zamordowanych w nazistowskim obozie Auschwitz-Birkenau. Ostatnią grupę Żydów wywieziono do obozu zagłady w lutym 1944 roku.

W tej tragicznej historii nie sposób nie wspomnieć o Rutce Laskier, małej dziewczynce zamkniętej w getcie, autorce pamiętnika będącego jakże przygnębiającym i przerażającym źródłem informacji o tragicznym okresie w  historii naszego miasta. Czternastoletnia Rutka Laskier poniosła śmierć w obozie Auschwitz-Birkenau.

 

Pomnik na placu Bohaterów Getta przylegającym do ul. Rutki Laskier w kształcie fragmentu wagonu kolejowego wraz z torami poświęcony pamięci będzińskich Żydów wywiezionych i pomordowanych przez hitlerowskie Niemcy w latach II wojny światowej

 

Młodzież żydowska w czasie okupacji, Będzin, ze zbiorów Muzeum Zagłębia w Będzinie

Design Joanna Kobryń © Muzeum Zagłębia w Będzinie

MAPA STRONY