Mamy przyjemność poinformować Państwa, że pod koniec ubiegłego roku ukazała się praca doktorska naszej muzealnej koleżanki archeolog dr Moniki Chabińskiej zatytułowana „Studia nad ceramiką sepulkralną kultury pomorskiej na Pomorzu Wschodnim”. 

Termin ceramika sepulkralna odnosi się do naczyń pełniących funkcję popielnicy, przystawki oraz pojemników odnalezionych w strefie cmentarzyska, ale poza obrębem grobów, których obecność można łączyć z bliżej nieokreślonymi zwyczajami obrzędowymi towarzyszącymi chowaniu zmarłych przez wspólnoty pradziejowe.

Głównym celem pracy jest kompleksowe opracowanie przedstawionego zagadnienia, którego podstawę stanowi próba klasyfikacji morfologicznej, ornamentacyjnej oraz technologicznej naczyń.

Wytwarzanym przedmiotom (popielnicom) przypisywano znaczenie mityczne, symboliczne czyniąc z nich pewnego rodzaju symbole oraz znaki. Generowały one poczucie wspólnoty ze wszystkimi biorącymi udział w ich wytwarzaniu oraz użytkowaniu. Stanowiły zatem istotny element w procesie komunikacji pomiędzy poszczególnymi grupami, a opisane wyżej komponenty stylistyczne zawierały zakodowaną informacje (H. Boom 2000, s. 188). Dlatego w pracy podkreśla się, iż „styl” należy traktować jako pojęcie obejmujące dość złożoną problematykę, nie tylko tę związaną z aspektem materialnym, ale także z manifestowaniem przynależności do grupy, organizacji i miejsca jednostek w społeczeństwie.

W kolejnych rozdziałach poświęcono miejsce wykazaniu związku pomiędzy różnorodnością i częstotliwością zdobnictwa a natężeniem osadnictwa. Rozważania te rozpoczęto od próby określenia funkcji jaką spełniała ornamentyka i ostatecznie uznano ją za jedną z niewielu lub nawet jedyną formę utrwalania informacji i wszelkiego rodzaju przeżyć u ludów przedpiśmiennych.

Ważne miejsce w dysertacji zajęła próba ustalenia proweniencji symboliki twarzy, którą zaopatrywano naczynia sepulkralne. Ostatecznie ustalono, że obecność tego fenomenu w początkowym etapie była wynikiem intensywnych kontaktów ponadregionalnych ludności pomorskiej z kręgiem kultur nordyjskich, u których jego znamiona były już zauważalne od końca II tys. p. n. e. Obszary północno-zachodniej Europy nie były jednak jedynym źródłem impulsów kulturowych docierających na Pomorze Wschodnie. Szczególne znaczenie w tym względzie miały treści ideologiczne recypowane ze środowiska etruskiego, a więc z południowej części Europy.

Przedstawiona praca ukazała się w serii monografii Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego.

Gratulujemy oraz życzymy dalszych sukcesów naukowych.