Puginał nożowy z będzińskiego zamku
MB/A/2:2016
Podczas prowadzonych w roku ubiegłym prac nad przebudową północno – wschodniego narożnika wewnętrznego muru obwodowego zamku górnego natrafiono pomiędzy murem a wieżą cylindryczną na średniowieczną warstwę kulturową.

Na całość materiału zabytkowego składały się: dużych rozmiarów nóż, fragmenty ceramiki, ułamki przedmiotów szklanych i kości zwierzęce. Puginał - pokaźny nóż żelazny, używany jako broń, pochodzi z XV – XVI wieku. Jego wymiary to 38 cm długości i 3,5 cm szerokości. Niezachowana dwudzielna oprawa, wykonana zapewne z materiałów organicznych, mogła mieć 2,5 cm grubości ( na podstawie długości zachowanych nitów ) a grubość grzbietu ostrza wynosi ok. 1 cm. Jednosieczna głownia jest trójkątna w przekroju. U nasady rękojeści po stronie prawej widnieje zarys wypłaszczenia, gdzie pierwotnie mogła być zamocowana tarczka boczna, chroniąca dłoń przed ciosami, jeśli ześlizgnęłyby się wzdłuż  głowni. Oprawa zamocowana była 5 nitami, z których zachowały się 3.
Puginał nie stanowił broni typowo rycerskiej. Był dostępny wszystkim stanom średniowiecznego społeczeństwa. Często używano go w całkiem powszednich czynnościach  i wtedy pełnił po prostu funkcję dużego noża. Mając to na uwadze, usprawiedliwionym wydaje się przypuszczenie, że opisany powyżej zabytek mógł zgubić zarówno urzędnik królewski podczas inspekcji zamku, jak i strażnik obchodzący mury, czy mistrz murarski dokonujący ich naprawy.
Nóż, bardzo mocno skorodowany, z powodu ciągłej penetracji wody deszczowej w zamkniętej przestrzeni pomiędzy murami a wieżą, znaleziono w 3 fragmentach. W chwili obecnej jest już zakonserwowany i zrekonstruowany jako całość.

 

Design Joanna Kobryń © Muzeum Zagłębia w Będzinie

MAPA STRONY