Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków

18. kwietnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, w tym roku święto odbywa się po raz dwudziesty siódmy. Ma ono charakter międzynarodowy, zostało ustanowione w 1983 roku przez Międzynarodową Radę Ochrony Zabytków (ICOMOS).

UNESCO umieściło wydarzenie w rejestrze ważnych imprez kulturalnych o znaczeniu światowym. Powodem ustanowienia Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków była potrzeba przybliżenia mieszkańcom różnych krajów, znaczenia i wagi problematyki dziedzictwa kulturowego, jego ochrony i zachowania dla przyszłych pokoleń.
W tym szczególnym dniu organizowane są wydarzenia, których celem jest zaprezentowanie oraz promocja zabytków o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa światowego a także pokazanie spuścizny kulturowej kraju bądź regionu, jej bogactwa, różnorodności oraz unikalnego charakteru. Przy okazji obchodów święta nagradzane są osoby, które szczególnie zasłużyły się dla ochrony zabytków, ich ratowania, opieki nad nimi i konserwacji. Uroczystości odbywają się w obiektach wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO a także w mniejszych ośrodkach, wszędzie tam, gdzie jest dostrzegana i rozumiana potrzeba chronienia dziedzictwa kulturowego, na które składa się zarówno dziedzictwo materialne, czyli zabytki ruchome oraz nieruchome, a także dziedzictwo niematerialne, zachowane w postaci ustnego przekazu i tradycji.
W ramach obchodów święta, każdego roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego organizuje spotkania i debaty w kręgu specjalistów zaangażowanych w ochronę spuścizny minionych pokoleń. Rozstrzygany jest także konkurs „Zabytek zadbany”, organizowany przez Generalnego Konserwatora Zabytków, w którym nagradzane są wzorowo realizowane konserwacje. Adresatem konkursu są osoby mające w swej pieczy obiekty historyczne, ich zarządcy i właściciele. Nagrody przyznawane są w kategoriach: utrwalenie wartości zabytkowej obiektu, rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie i pałacowe), adaptacja obiektów zabytkowych, architektura i budownictwo drewniane, zabytki techniki (w tym budownictwo przemysłowe i inżynieryjne), właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem.
Polska jest jednym z pierwszych sygnatariuszy Konwencji ochrony dziedzictwa światowego. Na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO znalazło się 15 obiektów kulturowych położonych na terenie naszego kraju: Stare Miasto w Krakowie, Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni, Auschwitz-Birkenau - niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940–1945), Stare Miasto w Warszawie, Stare Miasto w Zamościu, Średniowieczny Zespół Miejski Torunia, Zamek Krzyżacki w Malborku, manierystyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy w Kalwarii Zebrzydowskiej, Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy, drewniane kościoły południowej Małopolski (Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa), Park Mużakowski, Hala Stulecia we Wrocławiu, drewniane cerkwie regionu karpackiego w Polsce i na Ukrainie, (Radruż, Chotyniec, Smolnik, Turzańsk, Powroźnik, Owczary, Kwiatoń, Brunary), kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach oraz Krzemionki – pradziejowe kopalnie krzemienia.
Na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO obecnie figuruje 1007 obiektów znajdujących się w 161 krajach, w tym 799 to obiekty dziedzictwa kulturowego.
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków jest świętem historyków, architektów, urbanistów, konserwatorów, historyków sztuki, opiekunów, zarządców i właścicieli obiektów zabytkowych – wszystkich ludzi, dla których ważne jest zachowanie dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń.

 

Design Joanna Kobryń © Muzeum Zagłębia w Będzinie

MAPA STRONY