Podzamcze stanowiło zaplecze gospodarcze średniowiecznych zamków. Znajdowały się tam magazyny, warsztaty, stajnie, kuźnie, prochownie, pomieszczenia mieszkalne, itp.
Zamek dolny w Będzinie ograniczony trzecim murem obronnym, sprzężony był z zamkiem górnym i murami miejskimi. Został zbudowany już po wzniesieniu zamku górnego, od strony północno - zachodniej. Odkryte na jego terenie elementy zabudowy murowanej świadczą, że obok gospodarczych pełnił również funkcje obronne.
Obiekty sztuki fortyfikacyjnej to: wieża czworoboczna, wieża bramna z przedbramiem położonym od strony północnej, będąca główną bramą wjazdową na zamek i fragmenty trzeciego muru obwodowego zamku łączące się z murem miejskim.
Wieża czworoboczna użytkowana była do XVII w., potem jej wnętrze zostało zasypane ziemią i gruzem. Mogło to być związane z odbudową zamku po pożarze w 1616 r. Trudno cokolwiek powiedzieć o jej pierwotnym wyglądzie – ilości kondygnacji, zadaszeniu. O tym, że była co najmniej dwukondygnacyjna, świadczą zachowane do dziś otwory do osadzania belek stropowych. Widać ją na weducie Matthisa Gerunga z około 1567 r., podobnie jak dwa nieistniejące dziś obiekty – drugą wieżę kwadratową oraz budynek postawiony w miejscu dzisiejszego muru arkadowego, nie wiemy jednak na ile wierny jest ten przekaz ikonograficzny.
Dolne partie bramy wjazdowej na zamek zostały odkryte w trakcie prac prowadzonych w latach 50. Prowadziła do niej droga okalająca Wzgórze Zamkowe. Zbudowana była na planie zbliżonym do prostokąta o wymiarach 12,5 x 6 m, z wewnętrznym filarem przyściennym dzielącym ją na dwie części. Część północna stanowiła prawdopodobnie przebramię, a część wewnętrzna zadaszony budynek bramny. Dziś mało kto domyśla się, że w tym miejscu znajdowała się główna brama wjazdowa na zamek.
Pozostała zabudowa zamku dolnego, tj. pomieszczenia do celów stajennych, kuźnie, warsztaty rzemieślnicze, itp., były zapewne drewniane i nie dotrwały do naszych czasów. Ze względu na szczupłość miejsca - wschodnią część terenu zajmuje stromy stok - mogła to być wyłącznie zabudowa przymurna. Na weducie Gerunga widać dość dobrze zamek dolny. Mur okalający podzamcze nie ma krenelażu w formie zębów, a jedynie strzelnice i coś jakby drewniany daszek, jednak o zabudowie wewnętrznej trudno coś więcej powiedzieć. Z kolei na XVIII – wiecznej polichromii w Sali Myśliwskiej Pałacu Mieroszewskich - jedynym wizerunku obrazującym zabudowę wewnętrzną zamku dolnego - widać tylko niewyraźnie jakieś zabudowania, a właściwie dachy drewnianych budynków.
Teren zamku dolnego podlegał od II pol. XIX wieku bardzo zwartej zabudowie, która uległa całkowitej likwidacji w czasie okupacji i prac ratowniczych prowadzonych w tym miejscu w latach 50. Widać ją na wielu fotografiach miasta od XIX w. do czasów II wojny światowej.
Pewną zagadką zamku dolnego w Będzinie jest brak bramy wjazdowej łączącej zamek z miastem lokacyjnym, które rozciągało się w kierunku południowym. Odkryta wieża bramna zamku dolnego wraz z prowadzącą do niej drogą zlokalizowana jest od strony północnej. Brama od południa nie została dotychczas zlokalizowana. Nie zachował się też od tej strony mur obwodowy zamku dolnego.
Kolejna zagadka, to brak studni, zaopatrującej mieszkańców zamku w wodę. Niektórzy historycy uważają, że wieża czworoboczna na zamku dolnym oprócz funkcji militarnej mogła pełnić również taką funkcję. Przed uregulowaniem rzeki, Czarna Przemsza wraz z rozlewiskami przepływała u podnóża muru zamku dolnego. Woda mogła napływać do dolnych partii wieży skąd byłaby następnie pobierana i transportowana na wyższe kondygnacje. W trakcie badań archeologicznych odkryty został kanał odpływowy w zachodniej ścianie wieży.
W czasie ostatniej odbudowy zamku w Będzinie obiekty znajdujące się na zamku dolnym poddano konserwacji i pozostawiono w formie trwałej ruiny. Teren zagospodarowano małą architekturą i zielenią.
