„Nawet nie marzyłem o takim szczęściu wówczas, kiedy byłem tylko brzydkim kaczątkiem”.
Brzydkie kaczątko, Hans Chrystian Andersen „Baśnie”, t. I., s.159 PIW, Warszawa, 1977
2 kwietnia 1805 r. w małym miasteczku Odense na wyspie Fionii w samym środku Danii urodził się twórca nieśmiertelnych baśni, który stał się jednym najpopularniejszych pisarzy świata i najbardziej znanym Duńczykiem.

Jego baśnie dla wielu ludzi to na całym świecie stanowią najdroższe wspomnienie dzieciństwa – wspomnienie pierwszej książki, pierwszych wzruszeń związanych z literaturą. Kto z nas nie czytał „Brzydkiego kaczątka”, „Calineczki”, „Dziewczynki z zapałkami”, „Królowej Śniegu”, „Księżniczki na ziarnku grochu”, „Małej Syrenki” czy „Słowika”. Wiele się musiał nacierpieć pisarz, zanim mógł powiedzieć o sobie słowa kończące wzruszającą autobiograficzną bajkę o „Brzydkim kaczątku”, zanim dowiedział się, …. że jest łabędziem.
Hans Christian Andersen wychowywał się w ubogim duńskim miasteczku. Ojciec był szewcem, matka niepiśmienną praczką. W jego rodzinie była nędza, śmierć rodzeństwa w dzieciństwie, alkoholizm, choroby psychiczne. Mały Hans był dzieckiem chorowitym, niespokojnym i nerwowym. W szarzyźnie tej jaśniała jedna postać - postać babki, matki ojca, „która jedna tylko była dobra” i która pierwsza wprowadziła go w krainę baśni. Kilka motywów z opowieści babci zostało później wykorzystanych przez Andersena w jego utworach.
Po śmierci ojca, który dla zarobku wziął udział w kampanii napoleońskiej, 14-letni Hans Christian, we wrześniu 1819 r., opuścił dom i ruszył do Kopenhagi. W latach 1820–1821 uczęszczał tam do szkoły baletowej. Marzył o tym aby zostać aktorem, lecz ani jego występy aktorskie, ani dzieła sceniczne (zadebiutował w 1829 r. sztuką „Miłość na Wieży Mikołaja”) nie zyskały uznania. Pomogli mu życzliwi ludzie( m.in. Jonas Collins), który uwierzyli w talent chłopca. Pozwoliło to Andersenowi na kontynuowanie pracy twórczej i rozwijanie zainteresowań. Dzięki wytrwałości i zauważeniu jego talentu przez króla duńskiego Fryderyka VI, dostał w roku 1822 stypendium, które umożliwiło mu dalszą naukę w szkole, a później do roku 1828 studia.
W uznaniu zasług pisarz otrzymał tytuł profesora (1851) i radcy (1874). Przyjaźnił się z wieloma sławnymi ludźmi m.in. z Dickensem i braćmi Grimm.
Życie Hansa Christiana Andersena pełne było jednak samotności niepokoju - zbyt często dziobały go kaczki i kury domowe – był inny od kacząt i kurcząt z „podwórka”. Ciekawość świata i ludzi, ale także nieustanny niepokój ducha, poczucie osamotnienia, kompleksy, egocentryzm, nadmierna wrażliwość uniemożliwiały mu znalezienie stałego miejsca i prowadzenie ustabilizowanego życia. Cierpiał na stany depresyjne, a pod koniec życia chorował na gruźlicę. Zmarł 4 sierpnia 1875 roku na terenie posiadłości wiejskiej koło Kopenhagi
Cień dzieciństwa unosił się nad życiem pisarza aż do śmierci. Może dlatego jego myśl zawsze krążyła wokół nieszczęśliwych, słabych czy chorych dzieci. Dlatego zaczął im opowiadać swoje bajki, pragnąc ozdobić ich dzieciństwo fantazją.
O tym jak czuł się w tych dziecięcych latach opowiedział nam w „Brzydkim kaczątku”.
„Wtedy zawstydzony i wzruszony razem, ukrył głowę pod skrzydło, nie wiedząc, co począć. Czuł się tak bardzo, tak bardzo szczęśliwy! Myślał o tym, jak niedawno i jak długo cierpiał z powodu swej brzydoty, jak nie miał nikogo, kto by chciał być jego bratem, przyjacielem, a teraz — bratem jest ptaków królewskich, jak one piękny, może najpiękniejszy! Świat cały zdaje się śpiewać pochwały jego piękności, ….”
Brzydkie kaczątko, Hans Chrystian Andersen „Baśnie”, t. I., s.159, PIW, Warszawa, 1977
Wątki autobiograficzne pojawiają się też w wielu innych utworach pisarza.
Andersen podkreślał, że jego baśnie są utworami poważnymi, nie tylko dla dzieci, ale i dla dorosłych. W rocznicę urodzin Hansa Chrisiana Andersena chcemy przypomnieć postać wielkiego duńskiego baśniopisarza i zachęcić wszystkie dzieci, jak również dorosłych do czytania jego baśni, w tym trudnym dla nas czasie, …. kiedy nie należy wychodzić z domu.

Źródła zdjęć: Muzeum Hansa Christiana Andersena w Odense, Wikipedia