Konstytucja 3 Maja, a właściwie Ustawa Rządowa podpisana została 3 maja 1791 roku. Była pierwszą w Europie, a drugą na świecie (po Stanach Zjednoczonych) ustawą zasadniczą. Stanowiła ona odpowiedź na wciąż pogarszająca się sytuację zarówno wewnętrzną jak i zewnętrzną kraju.
O potrzebach reform pisali już wcześniej Andrzej Frycz Modrzewski, Piotr Skarga czy Jan Zamoyski.

 Konstytucja uchwalona została na Sejmie Czteroletnim (1788-1792)
w 1791 roku przez stronnictwo patriotyczne w skład którego wchodzili m.in. Stanisław Małachowski, Kazimierz Nestor Sapieha, Józef Kazimierz Kossakowski, Antoni Barnaba Jabłonowski. Co również warte jest podkreślenia konstytucja była rezultatem kompromisu ze stronnictwem królewskim stanowiąc tym samym wynik dążeń do naprawy sytuacji politycznej i społecznej w Rzeczpospolitej.

Ustawa zasadnicza zmieniała ustrój państwa na monarchię konstytucyjną, ograniczając znacząco demokrację szlachecką, odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi - tzw. gołocie, wprowadziła także polityczne zrównanie mieszczan i szlachty. Ważnym zapisem w Ustawie Rządowej był również ten o postawieniu chłopów pod ochroną państwa, łagodzono tym samym najgorsze nadużycia pańszczyzny. Konstytucja formalnie znosiła również liberum veto. Uchwalono także kwestię następców tronu – po śmierci Stanisława Augusta tron miał być dziedziczny, tylko w razie wymarcia rodziny królewskiej szlachta miała wybierać nową dynastię.

Mimo tego, że konstytucja obowiązywała tylko przez rok, była wielkim osiągnięciem narodu chcącego w tak trudnych czasach zachować niezależność państwową, a także mieć możliwość rozwoju gospodarczego
i politycznego kraju.

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awi%C4%99to_Narodowe_Trzeciego_Maja