Po utworzeniu Królestwa Galicji i Lodomerii wprowadzono w nim początkowo system monetarny, który był pomostem między dotychczasowym systemem polskim, a systemem austriackim. W roku 1774 wybito galicyjskiego szeląga (schilinga) z nominałem i datą na rewersie oraz z herbem Galicji na awersie. Bito również monety srebrne o wartości 15 i 30 krajcarów.

Była na nich umieszczona tytulatura austriacka i zatorsko-oświęcimska. Uważa się, że monety te były wybite specjalnie dla księstw oświęcimskiego i zatorskiego. Do kolejnej emisji „galicyjskiego pieniądza” doszło w czasie insurekcji kościuszkowskiej. W roku 1796 zaprzestano bicia odrębnego pieniądza dla Galicji, wprowadzając system austriacki, którego podstawą był gulden, zwany w Galicji złotym reńskim.
Oprócz pieniądza kruszcowego w Austrii emitowano również pieniądz papierowy. Pierwszy taki pieniądz zyskał nazwę bankocetli. Została ona utarta od emitenta, którym był Miejski Bank w Wiedniu. Pierwszy taki pieniądz wyemitowano w 1762 roku. W 1796 roku w obiegu znajdowało się 46 milionów guldenów (złotych reńskich) w bankocetlach.

 


Bankocetel z 1806 roku o nominale 50 guldenów (złotych reńskich), źródło: https://de.wikipedia.org/wiki/Bancozettel

Na skutek wojny z Francją rząd austriacki musiał nadać w roku 1797 kurs przymusowy, przy czym emisja bankocetli znacząco rosła. W przywołanym, 1797 roku wypuszczono w obieg 150 milionów guldenów, w 1801 było ich już 340 milionów, w 1805 – 450 milionów, a w 1810 ponad miliard.
Kurs tego pierwszego austriackiego banknotu był bardzo chwiejny. Jak stwierdza Stanisław Głąbiński kurs ten w 1810 roku spadł o 1100%, tak że 1200 guldenów papierowych było odpowiednikiem 100 guldenów realizowanych monetą. W roku 1811 przeprowadzono dewaluację pieniądza papierowego, wprowadzając obok bankocetli tzw. bilety wymienne – Einloesungsscheine, zwane również walutą wiedeńską. Wyemitowano ich na sumę ponad 212 milionów guldenów. W roku 1813 doszło do wprowadzenia kolejnych banknotów, których wartość była zabezpieczona na przyszłych wpływach z podatku gruntowego. Kolejną próbą stabilizacji inflacji pieniądza papierowego było powołanie w roku 1816 austriackiego Banku Narodowego, który emitował papierowe guldeny do reformy w roku 1892, kiedy to w ich miejsce wprowadzono koronę, dzielącą się na 100 halerzy.

 

Poniżej banknoty ze zbiorów Muzeum Zagłębia w Będzinie.

 

 

 

 

 

 

 

 

Design Joanna Kobryń © Muzeum Zagłębia w Będzinie

MAPA STRONY