Muzeum Zagłębia w Będzinie zaprasza na wystawę „Gry planszowe. Świadectwo cywilizacji” pod honorowym patronatem Prezydenta Miasta Będzina Łukasza Komoniewskiego. Wystawa ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Gdańsku prezentowana będzie w Pałacu Mieroszewskich, w terminie od 07.07.2018 r. do 02.09.2018 r.
Obecnie obserwujemy prawdziwy renesans gier planszowych. Powstają nowe gry, ale też chętnie powracamy do gier tradycyjnych. Na wystawie prezentowana będzie historia rozwoju gier planszowych, na której znajdziemy odpowiedzi gdzie i kiedy powstały oraz jakie role pełniły w poszczególnych społecznościach. Nie odnaleziono wielkiego bogactwa gier planszowych wśród ludów zbieracko - łowieckich. Myśliwi i zbieracze bawili się, tańczyli, śpiewali i grali w gry zespołowe. Mogli również grać w gry nazywane przez nas planszowymi. Jeżeli to robili, raczej nie zachowały się po tym żadne ślady. Planszą mogła być ziemia, kawałek znalezionego drewna czy skała, na której ktoś wydrapał klika linii. Pionami zaś stawały się kamyki, nasiona, muszelki, cokolwiek. Nic dziwnego, że najstarszymi znanymi nam są odkryte na Bliskim Wschodzie, plansze do mankali ( VII tys. p.n.e.). Do dzisiaj mankala jest grą bardzo popularną w całej Afryce i Azji. Z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że jest najdłużej funkcjonującą ze wszystkich znanych nam gier.
Z chwilą powstania pierwszych cywilizacji miejskich pojawiły się gry bardziej złożone, które oprócz funkcji czysto rozrywkowej, z czasem zaczęły spełniać inne, często bardzo skomplikowane, funkcje magiczne, religijne i społeczno-kulturowe. Niektórzy badacze uważają, że słynna gra królewska z Ur służyła przede wszystkim do przepowiadania przyszłości, a nie do zwykłej rozrywki. Podobnie było w Chinach z grą liubo. W Egipcie, gdzie spędzano życie doczesne przygotowując się do śmierci i życia wiecznego senet służył do porozumiewania się ze zmarłymi i do zapewnienia sobie życia wiecznego. W Indiach gra moksha patami (węże i drabiny) uczyła zasad moralnych. W Grecji opanowanej przez ducha współzawodnictwa, gry jak i wiele innych aktywności życiowych, służyły aby pokazać, kto jest lepszy. W Rzymie służyły do hazardu. W Europie średniowiecznej stanowiły element kultury dworskiej. Umożliwiały nawiązywanie niewinnych kontaktów płciom przeciwnym. Jednocześnie jednak na kontynencie nękanym ciągłymi, zajadłymi konfliktami zbrojnymi, te niewinne kontakty służyły do rozgrywania na planszach zaciekłych rozgrywek w najbardziej popularnych w tym czasie grach wojennych.
Na wystawie zaprezentowano unikatowe zabytki związane z grami planszowymi pochodzące ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Ważnym elementem wystawy są kopie gier m.in. gry indiańskie, mankala (najstarsza gra świata), kopia gry królewskiej z Ur, kopia seneta z grobowca Tutanchamona, gry starożytnych Greków i rzymskich gladiatorów, gra hneftafl (szachy wikingów), szachy ze średniowiecznego Gdańska. Ekspozycje wzbogacają kolorowe plansze, na których zaprezentowano teksty oraz ryciny związane z różnymi okresami historycznym, grami, jak i zasadami gry.
